Diyetisyenlik mesleği son zamanların en ilgi çekici mesleği oldu. Peki diyetisyen kimdir? Nasıl bir eğitim görür?
- En az 4 yıl üniversite de Beslenme ve Diyetetik bölümünü okuyarak lisans eğitimini tamamlayan kişilere diyetisyen denmektedir. Herhangi bir kurs veya sertifika programına katılmış kişiler diyetisyen olamaz. Toplumumuzun artık çok yakından tanıdığı bir meslek ancak çoğu kişi diyetisyenliği sadece zayıflatmak ve kilo aldırmaktan ibaret olduğunu düşünmekte. Oldukça yanlış olan bu düşünce ile diyetisyenlik alanın çok geniş ve bir o kadar da detaylı bir iş olduğu gözden kaçırılmış oluyor. Diyetisyenlik yaşam kalitesini geliştirmede, sağlıklı olmayı ve sağlığı korumaya yönelik beslenme biliminin yörüngesi doğrultusunda ele alan besin, besin öğesi ve beslenmeden kaynaklanan sağlık sorunlarını araştıran ve gerekli çalışmaları yapan kişidir. Doğuştan ve sonradan oluşan tüm hastalıklar ve tüm özel durumlarda tıbbi ve cerrahi tedavisine uygun olacak şekilde besinleri seçerek hastanın diyetini oluşturan kişidir.
Beslenme programına ve diyetisyene kimler ihtiyaç duymaktadır?
Vücut imajından memnun kalmayanlar, şişmanlık veya zayıflıkla mücadele edemeyenler, öğün atlayanlar,yoğun tempoda çalışanlar,çok sık seyahat edenler,yoğun egzersiz yapanlar,stresli bir yaşam sürenler,kronik yorgunluk hissine sahip olanlar,yiyecekler ile ilgili ola takıntı ve kontrol dışı davranışlara sahip olan kişiler,metabolizması yavaş ve az yemekle bile ağırlık kontrolü sağlayamayan kişiler,kan kolesterol,şeker,kan basıncı yüksek olan veya bu risklere eğilimi olan kişiler bir diyetisyenden en iyi yiyecek ve içecekleri seçimi ile ilgili bilgi almaktadır ve almalıdır.
Hastalarınıza nasıl bir tedavi uyguluyorsunuz?
-Hastalarım bana doğrudan veya doktorunun yönlendirmesi ile ulaşabilmektedir. Beden Kitle İndeksi doğrultusunda ( 30 ve üzeri ise) ve son 3 ay içerisinde bir dahiliye uzmanı tarafından görülmemişse, bir dahiliye uzmanına veya endokrinoloji uzmanına tarafımızdan gönderilir. Değerlendirme sonrası beslenme tedavisi düzenlenir. Doktor tarafından gönderilmiş ise teşhis ve öneriler doğrultusunda program düzenlenir. Hastalar aşağıda yapılan kan tahlilleri sonrası dahiliye uzmanı tarafından değerlendirilip muayene edilerek diyetisyene gönderilir.
Araştırma
- TSH
- Plazma Glikoz düzeyi
- Lipid profili
-Ürik asid
- Hemoglobin,
- Hematokrit,
- ALT
- AST değerlerine bakılması istenir.Gerekli değerlendirme sonrası beslenme tedavisine alınır.
Hastanın günlük alınan ortalama enerji ve besin öğeleri hesaplanır. Bu veriler dışında, hastanın antropometrik ölçümleri alınır bu ölçümler ise;
-Boy,
-Kilo,
-BKI,
-Vücut yağ yüzdesi ve kitlesi
-Vücut kas yüzdesi,
-Total sıvı oranı,
-Bazal metabolizma hızı,
Tüm bu ölçümler ışığında hastaya, dahiliye uzmanının varsa önerisi ile birlikte aşağıda belirtilen ilkeler doğrultusunda,
Enerjinin;
% 55-60’ı karbonhidratlardan, kompleks
% 12-15’i proteinlerden,
% 25-30’u yağlardan gelecek şekilde diyet tedavisi düzenlenecektir.Diyetin içeriği kişiye özel olarak hazırlanıp, sağlık durumuna, ihtiyaç duyulan kaloriye, fiziksel aktivitesine ve sosyo-ekonomik durumuna yönelik olarak, sağlıklı, yeterli ve dengeli bir diyet programı hazırlanır. Haftalık takipler yapılarak bu program dışında hastaya beslenme eğitimi verilir. Yanlış olan beslenme alışkanlıkları anlatılarak ve doğru beslenme alışkanlığı kazanımı ve bu alışkanlıkların devamlılığına yönelik eğitimler verilir. Fiziksel aktivitesi özellikle çok az olan kişilere günlük 30-60 dakikalık yürüyüşler veya doktor kontrolünde spor,dans (kişinin verimli yapabileceği fiziksel aktivite belirlenir) tavsiye edilir. İdeal kiloya gelindikten sonra koruma programına alınır.
Tüm diyetisyenler azar azar sık sık beslenmekten bahsetmektedir. Sık aralıklarla beslenme neden çok önemlidir?
Günde en az 3 ana 3 ara öğün beslenilmesini öneriyoruz.Çünkü gereğinden fazla yemeği önleyerek acıkmaya engel olarak bir sonraki öğünde ki iştahı azaltılmış olmaktadır.Her öğün sonrasında,besinlerin oluşturduğu termojenik etkiyle enerji harcaması artmaktadır.
Sağlıklı yaşam için egzersiz neden önemlidir?
Gelişen teknoloji ile beraber günlük harcanan enerji minimuma inmiştir. İnsanlar daha az yürümekte, merdiven çıkmaktadır bunun yerine asansörü tercih edilmektedir. Beden ve ruh sağlığının sürdürülmesi için egzersiz yapmak çok gereklidir. Düzenli yapılan egzersizler şişmanlık,glikoz intoleransı,insüline bağlı olmayan diyabet,kan lipit ve lipoprotein düzeylerinde anormallik,hipertansiyon,kalp ve damar hastalıkları riskini azaltmaktadır.
Elma ve armut vücut tipi nedir?
Vücut yağının büyük bir kısmının bel ve kalça bölümünde toplanmasına android yağ depolanması yani elma tipi vücut diyoruz.Bu tip vücut şekli genellikle erkeklerde görülmekte olup hipertansiyon,kardiyovasküler hastalıklar,insüline bağımlı olmayan diyabet için risk oluşturmaktadır.
Bacak ve kalçalarda oluşmuş olan yağlanmaya jineoid yağ depolanması armut tip oluyor. Bölgesel yağ dağılımının dengesiz olarak artması hastalık riskini artıracağı için dikkat edilmesi gerekiyor.
Metabolik sendrom nedir?
Obezite ,hipertansiyon ,dislipidemi,insülin direnci veya tip 2 diyabetin görüldüğü çağımızın hastalığıdır.Ayrıca birbiri ile bağlantılı birden fazla metabolik sorununun bir arada bulunduğu klinik tablodur da diyebiliriz.sağlıklı beslenme ve yaşam tarzı değişiklikleri ile önlenebilen veya tedavi edilebilen bir sağlık sorunudur.
Aç kalarak vücut ağırlığını kaybetmek sağlıklı mıdır?
Kesinlikle hayır.Bu şekilde kaybedilen vücut ağırlığı ,kas ağırlığıdır yani yağsız dokulardır.kas ağırlığından oluşan kayıplar,baş dönmesi,baygınlık hissi,kanda ürik asit artışı,uykusuzluk,kansızlık,böbreklerde süzme görevinin yavaşlaması,saç dökülmesi,yorgunluk,kramplar,ruhsal bozukluklar,karaciğer glikojen depolarında azalmalar görülmektedir.